Chống sét lan truyền cho phòng Server
Chống sét lan truyền (Surge Protection) là phần quan trọng nhất trong bảo vệ phòng server, vì phần lớn sự cố không đến từ sét đánh trực tiếp mà do xung điện lan truyền qua đường nguồn, mạng, tín hiệu, hoặc tiếp đất không đồng bộ.
Dưới đây là hướng dẫn thiết kế hệ thống chống sét lan truyền chuẩn cho phòng server, theo tiêu chuẩn IEC 61643, TCVN 9385:2012, và kinh nghiệm triển khai thực tế.
⚙️ 1. Mục tiêu của chống sét lan truyền cho phòng Server
-
Bảo vệ thiết bị điện tử nhạy cảm (server, switch, router, firewall, UPS, NAS, v.v.)
-
Hạn chế xung điện quá áp tạm thời (surge) truyền qua:
-
Đường nguồn điện AC
-
Đường mạng (LAN, PoE)
-
Đường truyền dữ liệu (RS485, RS232, tín hiệu điều khiển)
-
Đường điện thoại, camera, cảm biến, v.v.
-
🔌 2. Các lớp chống sét lan truyền cho phòng Server
A. Chống sét lan truyền đường nguồn điện
🧱 Cấu hình ba cấp (theo IEC 61643)
| Cấp bảo vệ | Vị trí lắp | Thiết bị | Mục đích |
|---|---|---|---|
| Type 1 | Tại tủ điện tổng (đầu nguồn hạ thế từ trạm biến áp hoặc ngoài trời) | SPD Type 1+2: 3xG50/385-S+G50/255NPE | Cắt xung sét lan truyền từ đường điện ngoài vào |
| Type 2 | Tại tủ phân phối điện hoặc tủ cấp riêng cho phòng server | SPD Type 2: DT50/385-(3V+T)-S | Giảm xung còn lại, bảo vệ tầng phòng server |
| Type 3 | Gần thiết bị nhạy cảm (ổ cắm, UPS, rack server) | SPD Type 3 hoặc ổ cắm có chống sét DSF25-320-25-3P-C-S | Bảo vệ trực tiếp thiết bị cuối |
💡 Nguyên tắc:
-
Dây nối đất SPD phải ngắn nhất có thể (≤ 0,5 m).
-
Nối chung vào busbar tiếp địa của phòng server.
-
Nối dây trung tính – đất (N-PE) đúng tiêu chuẩn để tránh “vòng sét”.
B. Chống sét lan truyền đường mạng (Ethernet)
-
Dùng thiết bị SPD RJ45 chuyên dụng.
-
Gắn tại đầu vào switch hoặc patch panel trong phòng server.
-
SPD phải tương thích:
-
Chuẩn Cat6/Cat6A/Cat7
-
Có hỗ trợ PoE / PoE+ nếu bạn cấp nguồn qua cáp mạng.
-
-
Ví dụ:
- “5V RJ45 Cat 6
Chống sét mạng Lan 5V, Cat 6” D-05/RJ45-CAT6/H - “48V RJ45 Cat 6 POE
Chống sét mạng Lan 48V, Cat 6 POE” D-48/RJ45-CAT6/H (POE)-B - “24 port ethernet protector
Bộ chống sét bảo vệ đường mạng LAN 24 cổng” DSB05/RJ45-1000-24P - Bộ chống sét bảo vệ đường mạng Lan 48V, Cat 6 POE, 24 cổng DSB48/RJ45-CAT6-H(POE)-24P
- “5V RJ45 Cat 6
🔸 Lưu ý: Nếu đường truyền giữa các tòa nhà, nên dùng cáp quang thay vì cáp đồng → cách ly hoàn toàn xung sét.
C. Chống sét lan truyền đường tín hiệu và điều khiển
-
Các đường RS232, RS485, 4–20mA, Modbus… cũng cần SPD riêng.
-
Thiết bị: hãng LPI DD-24, DD-12, DD-36…
-
Lắp tại điểm vào phòng server (tại tủ kỹ thuật hoặc rack kết nối).
🌍 3. Tiếp địa (Grounding) và Liên kết đẳng thế
-
Toàn bộ SPD phải nối chung về hệ thống tiếp địa chính (PE busbar).
-
Điện trở nối đất nên ≤ 4 Ω (tốt nhất 1–3 Ω).
-
Dây nối đất dùng dây đồng ≥ 16 mm² (cho SPD nhỏ) hoặc ≥ 25 mm² (cho SPD nguồn).
-
Các thiết bị: rack, UPS, switch, patch panel… đều phải nối đất chung.
🧰 4. Sơ đồ điển hình (mô tả)
🔍 5. Hãng và model SPD khuyến nghị
| Đường bảo vệ | Hãng SPD uy tín | Model tham khảo |
|---|---|---|
| Nguồn điện | Prosurge, LPI | 3xG50/385-S+G50/255NPE, DT50/385-(3V+T)-S |
| Mạng RJ45 | Prosurge, LPI | D-48/RJ45-CAT6/H (POE)-B, DSB05/RJ45-1000-24P |
| Tín hiệu RS485 | Prosurge, LPI | DD-24 |
🔄 6. Bảo trì & kiểm tra
-
Kiểm tra định kỳ 6–12 tháng/lần: đo điện trở đất, kiểm tra SPD.
-
SPD có đèn báo tình trạng (xanh = hoạt động, đỏ = hỏng). Khi báo đỏ → thay ngay.
-
Ghi lại nhật ký kiểm tra, bảo trì.
Nếu bạn cho mình biết thêm:
-
Diện tích phòng server,
-
Số rack,
-
Loại nguồn (1 pha/3 pha),
-
Có UPS và cáp quang hay không,
